Prompts schrijven
Een prompt is de opdracht of vraag die je aan een AI-model geeft. De kwaliteit van de prompt bepaalt in hoge mate de kwaliteit van de output. Een goed opgebouwde prompt maakt duidelijk wie het model moet zijn, wat het moet doen, welke context geldt en hoe het resultaat eruit moet zien. Door zorgvuldig te formuleren kun je AI-ondersteuning doelgericht inzetten bij schrijven, analyseren, ontwerpen of leren.
Waarom goede prompts belangrijk zijn
Een AI-model reageert op taal. Onduidelijke of te korte prompts leiden vaak tot oppervlakkige of ongerichte antwoorden. Een duidelijke prompt:
- verhoogt de relevantie en nauwkeurigheid van de output
- bespaart tijd doordat minder herformulering nodig is
- maakt de resultaten beter herhaalbaar en deelbaar
- helpt om AI als betrouwbare samenwerkingspartner te gebruiken
Wat een goede prompt bevat
Een effectieve prompt beschrijft niet alleen wat je wilt, maar ook vanuit welk perspectief en voor welk doel. Daarvoor kun je een herbruikbare structuur gebruiken.
Herbruikbaar Prompt-sjabloon
1. Rol of perspectief van het AI-model
"Je bent een … (bijv. expert, docent, jurist, redacteur, programmeur, coach, etc.)"
Geef het model een rol zodat het weet vanuit welk standpunt het moet redeneren.
2. Taak of opdracht
"Je taak is om … (wat moet het AI-model doen?)"
Beschrijf concreet wat het model moet opleveren of uitvoeren.
3. Inhoudelijke context
"De context is … (wat moet het model weten over de situatie, achtergrond, inhoud?)"
Context voorkomt dat het model aannames doet die niet kloppen.
4. Doel of publiek
"De output is bedoeld voor … (wie gaat het lezen of gebruiken? Wat moeten ze ermee kunnen?)"
Het doel bepaalt toon, diepgang en stijl.
5. Vorm, structuur en stijl
"Lever de output aan als … (lijst, e-mail, essay, HTML-code, etc.)"
"Gebruik een … toon (formeel, wervend, helder, eenvoudig, etc.) en wees maximaal … woorden/lang."
Met duidelijke vorm- en stijlinstructies krijg je een resultaat dat direct bruikbaar is.
6. Beperkingen of vereisten
"Gebruik wel/geen … (bijv. jargon, voorbeelden, vaktermen, specifieke bronnen, tijdsperiode, etc.)"
Hiermee stel je grenzen aan wat het model wel of niet mag doen.
7. Voorbeeld of format (optioneel)
"Gebruik dit voorbeeld als leidraad: … / Volg deze structuur: …"
Een voorbeeld maakt het voor het model eenvoudiger om jouw gewenste stijl of structuur te volgen.
8. Extra instructies (optioneel)
"Geef meerdere versies / Vraag eerst om goedkeuring / Reflecteer op volledigheid."
Gebruik dit om de interactie te sturen, bijvoorbeeld bij iteratief schrijven of feedbackvragen.
Voorbeeld ingevuld prompt
- Je bent een toetsdeskundige in het hbo.
- Je taak is om een leeruitkomst te formuleren.
- De context is een nieuwe module ‘AI en Ethiek in de Zorg’ op niveau 5 van het NLQF. Studenten moeten ethische dilemma’s herkennen en beargumenteren welke AI-toepassingen wenselijk zijn in de zorgpraktijk.
- De output is bedoeld voor curriculumontwerpers die de leeruitkomsten willen opnemen in het toetsdossier.
- Lever de output aan als één leeruitkomst, in maximaal 40 woorden, in heldere, objectieve taal.
- Gebruik geen jargon. De leeruitkomst moet beginnen met een gedragswerkwoord (zoals analyseren, beargumenteren, beoordelen).
- Volg dit format: “[Student] kan … [gedrag] … [context/toepassing].”
- Geef drie varianten om uit te kiezen.
Hoe je goede prompts gebruikt in GPT
- Formuleer volledig: kopieer het hele sjabloon en vul de velden in. Zo geef je GPT alle benodigde informatie.
- Werk iteratief: laat GPT een eerste versie maken, beoordeel die en vraag om verbeteringen op specifieke punten.
- Maak herbruikbare formats: gebruik vaste promptstructuren voor vergelijkbare taken (bijv. tekstschrijven, feedback, toetsontwikkeling).
- Controleer de output: GPT is geen bron van waarheid. Beoordeel of de inhoud klopt, actueel is en past bij je doel.
- Gebruik het als denkinstrument: zie GPT niet alleen als schrijfhulp, maar als partner bij brainstormen, structureren en reflecteren.
Wil je een praktisch overzicht of voorbeeldformats, dan kun je actuele richtlijnen vinden op: